Hiện nay, việc mua chéo trái phiếu và việc các ngân hàng mua trái phiếu của nhau trên thị trường là vấn đề khá quen thuộc. Bên cạnh các mặt tích cực trong việc mua chéo trái phiếu thì cũng còn tồn tại nhiều mặt tiêu cực và kém hiệu quả. Do đó, mới đây, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành thông tư quy định về việc Ngân hàng mua trái phiếu của nhau. Trong thông tư có hướng dẫn rõ ràng quy trình mua trái phiếu cũng như các quy định phải tuân theo khi mua chéo trái phiếu giữa các ngân hàng.
Thông tư quy định cách ngân hàng mua trái phiếu của nhau
Ngân hàng Nhà nước vừa ban hàng Thông tư số 12 /2021/TT-NHNN. Quy định về việc tổ chức tín dụng mua bán giấy tờ có giá do tổ chức tín dụng khác phát hành trong nước. Thông tư này quy định về việc tổ chức tín dụng. Chi nhánh ngân hàng nước ngoài (gọi tắt là ngân hàng) mua, bán kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu do ngân hàng khác phát hành. Trong phạm vi trong nước chưa đến hạn thanh toán.
Thông tư này không điều chỉnh đối với các hoạt động mua, bán giấy tờ có giá của ngân hàng. Áp dụng trên thị trường quốc tế. Mua, bán trái phiếu do tổ chức tín dụng phát hành được Chính phủ bảo lãnh. Ngoài ra, một số hoạt động khác cũng không nằm trong phạm vi của thông tư này. Đó là phát hành giấy tờ có giá trong nước của ngân hàng nước ngoài. Mua lại và hoán đổi trái phiếu do chính tổ chức tín dụng phát hành. Mua, bán có kỳ hạn giấy tờ có giá giữa các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Và chuyển quyền sở hữu giấy tờ có giá do xử lý tài sản bảo đảm.
Quy định được đưa ra và bảo lãnh bởi Ngân hàng Nhà nước
Thông tư 12 quy định, các ngân hàng được mua, bán giấy tờ có giá phù hợp với nội dung ghi trong giấy phép do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cấp. Bên mua, bên bán chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc mua, bán giấy tờ có giá phù hợp với quy định. Các quy định đã có tại thông tư này và quy định của pháp luật có liên quan. Đồng tiền thực hiện trong giao dịch mua, bán giấy tờ có giá là đồng Việt Nam.
Giấy tờ có giá được mua, bán thuộc quyền sở hữu hợp pháp của bên bán. Và chưa đến hạn thanh toán hết gốc và lãi. Bên bán có cam kết giấy tờ có giá không có tranh chấp. Được phép giao dịch theo quy định của pháp luật. Và không trong tình trạng đang được chiết khấu, tái chiết khấu.
Các ngân hàng mua, bán trái phiếu phù hợp với quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng. Cũng như Luật Chứng khoán, nghị định của Chính phủ quy định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Và các văn bản khác hướng dẫn Luật Chứng khoán. Các quy định của pháp luật có liên quan và quy định tại thông tư này.
Các ngân hàng chỉ được mua kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi có thời hạn còn lại dưới 12 tháng. Chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được mua trái phiếu chuyển đổi. Đối với giấy tờ có giá của công ty tài chính hoặc công ty cho thuê tài chính phát hành. Các ngân hàng chỉ được mua, bán với tổ chức. Bao gồm cả tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Thông tư 12 sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 27/10/2021.
Đánh giá việc ngân hàng mua trái phiếu của nhau
Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính – ngân hàng cho rằng. Việc các ngân hàng phát hành lượng lớn trái phiếu có thể nhằm tăng vốn cấp 2. Để đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Và nhằm bù đắp phần vốn thiếu hụt từ các khoản thu hồi nợ đến hạn đáng lý phải trở lại ngân hàng. Nhưng vì dịch Covid-19 mà phải thực hiện giãn, hoãn trả nợ cho khách hàng. Về việc các ngân hàng mua bán chéo trái phiếu lẫn nhau. Theo ông Hiếu, đây là nghiệp vụ bình thường của thị trường này. Song tỷ trọng mua bán chéo khá lớn cho thấy cả mặt tích cực và chưa tích cực.
Điểm tích cực là các ngân hàng nhìn nhận đây là khoản đầu tư có tính thanh khoản tốt. Đặc biệt trong trường hợp nhiều ngân hàng đang có nguồn vốn khả dụng lớn. Nhưng hạn chế cho các doanh nghiệp vay do e ngại rủi ro vì dịch bệnh. Tuy nhiên, điểm chưa tích cực là dòng tiền, dòng tín dụng sẽ lòng vòng trong hệ thống. Mà không chảy vào sản xuất, kinh doanh.
“Trong những tháng còn lại của năm. Nếu diễn biến dịch bệnh vẫn còn phức tạp. Thì tiếp tục gây khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Thì có thể xu hướng ngân hàng phát hành trái phiếu và mua bán chéo trái phiếu giữa các ngân hàng sẽ còn gia tăng”, ông Hiếu nói.
Trên đây là một số thông tin quan trọng trên thị trường trái phiếu hiện nay. Cùng theo dõi thêm nhiều thông tin hữu ích về thị trường trong chuyên mục Trái phiếu của chúng tôi nhé!