Thông tư 58 đưa ra đã có hướng dẫn một số điều của Nghị định số 158/2020/NĐ-CP vào ngày 31 tháng 12 năm 2020 của Chính phủ về chứng khoán phái sinh. Theo đó, Thông tư cũng đã có những hướng dẫn chi tiết về hoạt động giao dịch, bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh nó bao gồm: hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán, hợp đồng tương lai về trái phiếu chính phủ, các hoạt động của thành viên của Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam cũng như Tổng công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam.
Mục lục
Giao dịch và sửa lỗi sau giao dịch chứng khoán phái sinh
Quy định về giao dịch chứng khoán phái sinh của nhà đầu tư.Thông tư nêu rõ, để giao dịch chứng khoán phái sinh; nhà đầu tư phải mở tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh tại thành viên giao dịch. Đồng thời tài khoản ký quỹ bù trừ tại thành viên bù trừ do thành viên giao dịch chỉ định.
Trường hợp nhà đầu tư đã có tài khoản giao dịch chứng khoán cơ sở mở tại thành viên giao dịch. Nhà đầu tư được phép sử dụng tài khoản giao dịch chứng khoán này. Nhằm để thực hiện giao dịch chứng khoán phái sinh sau khi đã mở tài khoản ký quỹ; tại thành viên bù trừ do thành viên giao dịch chỉ định.
Trước khi đặt lệnh giao dịch, trong thời gian nắm giữ vị thế và khi thực hiện hợp đồng; nhà đầu tư phải ký quỹ theo yêu cầu của thành viên bù trừ.
Các quy định đối với nhà đầu tư
Thông tư quy định, để giao dịch chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư phải mở tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh tại thành viên giao dịch và tài khoản ký quỹ bù trừ (sau đây gọi là tài khoản ký quỹ) tại thành viên bù trừ do thành viên giao dịch chỉ định.
Nhà đầu tư phải đảm bảo giới hạn vị thế trên tài khoản giao dịch theo quy chế của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam. Trường hợp vượt giới hạn vị thế, nhà đầu tư, thành viên bù trừ và Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam phải thực hiện các biện pháp sau:
- Nhà đầu tư phải thực hiện các giao dịch đối ứng để giảm vị thế.
- Sau thời hạn quy định, nhà đầu tư không thực hiện việc giảm vị thế. Thành viên bù trừ được thực hiện lệnh giao dịch đối ứng để đóng một phần hoặc toàn bộ vị thế của nhà đầu tư; về mức đảm bảo tuân thủ giới hạn vị thế trên tài khoản.
- Trường hợp thành viên bù trừ không thực hiện giao dịch đối ứng để đóng vị thế của nhà đầu tư. Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam; được yêu cầu thành viên bù trừ khác hoặc được thực hiện lệnh giao dịch đối ứng. Nhằm để đóng một phần hoặc toàn bộ vị thế của nhà đầu tư đứng tên thành viên bù trừ.
- Việc thực hiện giao dịch đối ứng theo quy định tại khoản 3 nêu trên. Thực hiện theo quy chế của Tổng công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam.
Các quy định về sửa lỗi sau giao dịch
Về sửa lỗi sau giao dịch, thông tư quy định, Tổng công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam thực hiện sửa lỗi sau giao dịch đối với các trường hợp sau. Các giao dịch thiếu thông tin tài khoản của khách hàng do chưa cập nhật trên hệ thống thanh toán. Giao dịch đóng vị thế có số lượng vị thế khớp lệnh lớn hơn số lượng vị thế đối ứng trên tài khoản bị đình chỉ giao dịch. Với nguyên nhân do vi phạm quy định về ký quỹ, giới hạn vị thế. Giới hạn khối lượng mở của Tổng công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam.
Việc sửa lỗi sau giao dịch được thực hiện như sau:
Đối với lỗi giao dịch thiếu thông tin tài khoản của khách hàng do chưa cập nhật trên hệ thống thanh toán. Tổng công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam; thực hiện sửa lỗi về đúng tài khoản của khách hàng; sau khi đã hoàn tất cập nhật thông tin trên hệ thống.
Trường hợp đến thời điểm quy định của Tổng công ty Lưu ký, và bù trừ chứng khoán Việt Nam; mà thành viên bù trừ không thực hiện việc cập nhật thông tin khách hàng trên hệ thống. Tổng công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam sẽ thực hiện sửa giao dịch; thiếu thông tin tài khoản về tài khoản tự doanh của thành viên bù trừ.
Nguyên tắc lùi thời hạn thanh toán
Việc lùi thời hạn thanh toán được thực hiện theo nguyên tắc sau:
– Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam; sẽ tách số lượng chứng khoán thiếu để lùi thời hạn thanh toán.
– Thời hạn lùi thanh toán tối đa là 03 ngày làm việc; kể từ ngày thanh toán của số lượng chứng khoán thiếu. Giá trị của số lượng chứng khoán lùi thời hạn thanh toán được xác định căn cứ vào; giá đóng cửa của chứng khoán lùi thời hạn thanh toán tại ngày giao dịch liền trước ngày thanh toán.
– Việc thanh toán chứng khoán bị lùi thời hạn thanh toán; được thực hiện theo phương thức bù trừ chung với các giao dịch có ngày thanh toán kế tiếp.
– Thành viên bù trừ có giao dịch bị lùi thời hạn thanh toán phải bồi thường cho tổ chức, cá nhân. Những người có giao dịch đối ứng liên quan theo mức 5% giá trị chứng khoán; lùi thanh toán trên 01 ngày lùi thời hạn thanh toán.
Cách thức xác định số lượng và giá trị của chứng khoán thiếu phải lùi thời hạn thanh toán và trình tự lùi thời hạn thanh toán được thực hiện theo hướng dẫn tại quy chế của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam.